Kratak uvod u recepciju “francuske teorije”

„Filozofija je univerzalna ambicija uma, a u isto vreme se ispoljava kroz sasvim jedinstvene trenutke. Uzmimo dva primera, dva posebno intenzivna i poznata filozofska trenutka. Najpre imamo trenutak grčke klasične filozofije, između Parmenida i Aristotela, između V i III veka pre nove ere, stvaralački, utemeljivački, izuzetan i, konačno, u vremenu prilično kratak trenutak. Potom imamo još jedan primer, trenutak nemačkog idealizma, između kraja XVIII i početka XIX veka, intenzivan, stvaralački i, ponovo, u vremenu kratak trenutak. Želeo bih da zastupam jednu istorijsku i nacionalnu tezu: postojao je ili postoji, zavisno od toga gde se postavljam, francuski filozofski trenutak koji se događa u drugoj polovini XX veka i uporediv – uza sve njihove međusobne razlike – sa primerima koje sam vam upravo naveo: trenutkom grčke klasične filozofije i trenutkom nemačkog idealizma. Uzmimo tu drugu polovinu XX veka: „Biće i ništavilo“, Sartrovo temeljno delo, pojavljuje se 1943. godine, a Delezovi poslednji spisi, „Šta je filozofija?“, potiču s početka 90-ih.“

Alen Badiju, Francuski filozofski trenutak

Tako široko shvaćen Badijuov „francuski filozofski trenutak“ ne poklapa se sasvim s onim što Amerikanci nazivaju „French Theory“, a u Evropi, uglavnom, kudikamo srećnijim nazivom „poststrukturalizam“. Ipak, poststrukturalistički teoretičari čine njegov najbitniji i najkarakterističniji deo. Reč je o grupi filozofa i mislilaca rođenih uglavnom 20-ih i 30-ih godina i koji su, čak i kada su ranije rođeni (kao Lakan ili Bart), svoju popularnost stekli 60-ih godina, a najbitniji radove objavili u toj i narednoj deceniji. Kako se već zgodno primetilo – njihov uspon i vrhunac rada i delovanja vremenski se poklapa s planetarnim usponom i vrhuncem rok muzike. I poput nje – u Americi i Evropi izazivali su ushićenje i otpor. „Kratak uvod u recepciju ’Francuske teorije’“ daje nekoliko tekstova nastalih povodom knjige Fransoa Kisea „French Theory. Fuko, Derida, Delez & Co i preobražaj intelektualnog života u SAD“ i dodatno rasvetljava fenomen uspeha francuskih mislilaca, s jedne strane, i straha od njih, s druge. U zborniku se nalaze tekstovi Džonatana Kalera, Alena Badijua, Stenlija Fiša, intervju s Fransoa Kiseom i jedno predavanje Mišela Fukoa.