Estetika Otaca Crkve

Estetička svest je najstarija i najuniverzalnija forma čovekovog duhovnog sveta, i uz to – visokorazvijena i orijentisana ka dubinskim, suštinskim osnovama bitija. Upravo stoga su estetičke vrednosti, kao univerzalna kvintesencija duhovnog potencijala kulture, najmanje podložne koroziji vremena i najmanje zavise od jezičkih, etničkih, religijskih i sličnih granica, koje suštinski utiču na druge vrednosti i forme svesti. Otuda – i poseban značaj izučavanja estetičke svesti drugih naroda, drugih perioda istorije kulture, a pre svega – drevnih. To se odnosi i na patristiku. I mada se Oci Crkv

e nisu specijalno bavili estetičkom sferom, niti su čak naslućivali njeno postojanje, oni su objektivno bili „vredni“ i „savesni“ nosioci estetičke svesti svoga vremena, koja se u njihovom periodu, po svoj prilici, najpotpunije i najadekvatnije ostvarila (iako u krajnje difuznom vidu) upravo u njihovim bezbrojnim tekstovima, posvećenim najraznovrsnijoj bogoslovskoj problematici. Ona će malo kasnije (u Vizantiji i srednjovekovnoj Rusiji) naći i adekvatnije forme u umetničkoj kulturi. Međutim, u periodu prelaza od antičke ka hrišćansko-srednjovekovnoj kulturi (a naročito – pravoslavnoj) nova estetička svest se i formirala, i izražavala, i sačuvala najpotpunije u svetootačkoj literaturi. A možda će za buduća pokolenja upravo taj sloj patristike, aesthetica patrum, biti najznačajniji i najaktuelniji.